Τι είναι το PRP;
Το PRP (Platelet-Rich Plasma) είναι ένα βιολογικό παρασκεύασμα που παράγεται από το αίμα του ίδιου του ασθενούς. Μέσω ειδικής επεξεργασίας, το αίμα διαχωρίζεται σε συστατικά του, και επικεντρώνεται στα αιμοπετάλια, τα οποία περιέχουν αυξητικούς παράγοντες (όπως PDGF, TGF-β, VEGF) και κυτοκίνες . Αυτοί οι παράγοντες διεγείρουν την αναγέννηση ιστών, μειώνουν τη φλεγμονή και ενισχύουν την επούλωση. Το PRP χαρακτηρίζεται ως αυτολογή θεραπεία (χρήση ιδίων κυττάρων), μειώνοντας τον κίνδυνο ανοσολογικών αντιδράσεων.
Διαδικασία Εφαρμογής:
Λήψη αίματος: Λαμβάνεται μικρή ποσότητα αίματος (συνήθως 10-30 mL) από τον ασθενή.
Φυγοκέντρηση: Το αίμα υποβάλλεται σε διπλή φυγοκέντρηση (σε 1.500–3.000 RPM) για τον διαχωρισμό των αιμοπεταλίων από τα ερυθρά αιμοσφαίρια και το πλάσμα. Το τελικό προϊόν περιέχει 3–5 φορές περισσότερα αιμοπετάλια από το φυσιολογικό πλάσμα.
Έγχυση: Το PRP εγχέεται στην πάσχουσα άρθρωση με υπερηχογραφική ή ακτινολογική καθοδήγηση για ακρίβεια. Η διαδικασία διαρκεί 20–30 λεπτά και γίνεται σε αμβουλευτικό καθεστώς.
Πλεονεκτήματα:
Ανακούφιση πόνου: Μετα-αναλύσεις (π.χ., Journal of Orthopaedic Surgery and Research , 2021) δείχνουν ότι το 60–70% των ασθενών με οστεοαρθρίτιδα αναφέρουν σημαντική μείωση του πόνου εντός 6–12 μηνών.
Αντιφλεγμονώδες αποτέλεσμα: Μειώνει τους προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες (π.χ., IL-1β, TNF-α) και ενισχύει την επιδιόρθωση του χόνδρου.
Μη επεμβατικό: Αποφεύγει τους κινδύνους χειρουργικών επεμβάσεων και μειώνει την ανάγκη για επαναλαμβανόμενες ενέσεις κορτικοστεροειδών.
Συμβατό με άλλες θεραπείες: Συνδυάζεται αποτελεσματικά με φυσιοθεραπεία ή υαλουρονικό οξύ.
Προκλήσεις και Περιορισμοί:
Μεταβλητή ανταπόκριση: Η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από παράγοντες όπως ηλικία, βαρύτητα της νόσου, και πρωτόκολλο παρασκευής του PRP (π.χ., περιεκτικότητα αιμοπεταλίων).
Πολλαπλές συνεδρίες: Συνήθως απαιτούνται 2–3 εγχύσεις με διαστήματα 4–6 εβδομάδων.
Κόστος: Το κόστος ανά συνεδρία κυμαίνεται από 300–800 ευρώ, χωρίς εγγύηση μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων.
Περιορισμένη ενδεικτικότητα: Δεν συνιστάται σε προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα ή σε ασθενείς με αιμορραγικές διαταραχές.
Κατάλληλοι Ασθενείς:
Ηλικία: Νεότεροι ασθενείς (<65 ετών) με ήπια έως μέτρια οστεοαρθρίτιδα (βαθμός I–III κατά Kellgren-Lawrence).
Συνθήκες: Ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε γόνατο, ισχίο, και άρθρωση του ώμου.
Στόχος: Παροχή υποστήριξης μέχρι τη χειρουργική επέμβαση ή καθυστέρηση της αρθροπλαστικής.
Συμπέρασμα:
Η θεραπεία με PRP προσφέρει μια προσωποποιημένη, βιολογική προσέγγιση για την οστεοαρθρίτιδα, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη μείωση της φλεγμονής. Παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, η επιστημονική κοινότητα υπογραμμίζει την ανάγκη για τυχαιοποιημένες μελέτες μεγάλης κλίμακας για να καθοριστεί η βέλτιστη δοσολογία, συχνότητα, και μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα. Η επιλογή του PRP πρέπει να γίνεται μετά από ολοκληρωμένη αξιολόγηση από έναν ρευματολόγο ή ορθοπεδικό , λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης.
Μελλοντικές Προοπτικές:
Η συνδυαστική χρήση PRP με βιοϋλικά (π.χ., υαλουρονικό οξύ) ή κυτταρικές θεραπείες (π.χ., μεσεγχυματικά κύτταρα) αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο πεδίο έρευνας για την ενίσχυση της αναγέννησης του χόνδρου.
Συχνές ερωτήσεις
1. Ενδείκνυται η μέθοδος PRP (έγχυση αιμοπεταλίων) για την ασβεστοποιό τενοντίτιδα;
Η μέθοδος PRP (έγχυση αιμοπεταλίων) έχει μελετηθεί ως θεραπευτική επιλογή για την ασβεστοποιό τενοντίτιδα, με μεικτά αποτελέσματα. Να συνοψίσουμε τα κύρια σημεία:
1. Μηχανισμός Δράσης του PRP:
Το PRP περιέχει αυξητικούς παράγοντες και κυτοκίνες που μειώνουν τη φλεγμονή και προάγουν την επούλωση των ιστών.
Ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί ότι διαλύει άμεσα τις ασβεστοποιήσεις. Η αποτελεσματικότητά του εστιάζεται κυρίως στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας.
2. Επιστημονικά Δεδομένα:
Μελέτες: Ορισμένες μελέτες (π.χ., μετα-αναλύσεις) υποδηλώνουν ότι το PRP μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα σε σύγκριση με το placebo ή την κορτικοστεροειδή θεραπεία, ιδίως σε χρόνια περιπτώσεις.
Συνδυασμός με άλλες θεραπείες: Το PRP μπορεί να συνδυάζεται με τεχνικές όπως η υπερηχογραφική καθοδήγηση για τη διάσπαση των αποτιθέμενων αλάτων, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα.
3. Κατευθυντήριες Οδηγίες:
Οργανισμοί όπως η AAOS δεν έχουν εκδώσει συγκεκριμένες οδηγίες για το PRP στην ασβεστοποιό τενοντίτιδα, λόγω έλλειψης ενιαίων στοιχείων.
Θεωρείται συχνά ως εναλλακτική θεραπεία δεύτερης γραμμής , όταν άλλες προσεγγίσεις (π.χ., φυσιοθεραπεία, αντιφλεγμονώδη, σοκ-θεραπεία) αποτύχουν.
4. Πλεονεκτήματα και Κίνδυνοι:
Πλεονεκτήματα: Μικρός κίνδυνος παρενεργειών (αυτολογή θεραπεία), δυνατότητα μείωσης πόνου και φλεγμονής.
Μειονεκτήματα: Κόστος, πιθανή ανάγκη για πολλαπλές ενέσεις, και έλλειψη συνεπών αποδεικτικών στοιχείων για μακροχρόνια αποτελέσματα.
5. Συμπέρασμα:
Το PRP μπορεί να θεωρηθεί ως μια πιθανή επιλογή για ασθενείς με ασβεστοποιό τενοντίτιδα που δεν ανταποκρίνονται σε συμβατικές θεραπείες. Ωστόσο, η απόφαση πρέπει να λαμβάνεται μετά από άτομη αξιολόγηση από έναν ειδικό, λαμβάνοντας υπόψη το στάδιο της νόσου, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τις προσωπικές προτιμήσεις του ασθενούς. Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη